Biến đổi khí hậu đang ngày càng làm trầm trọng thêm tình trạng cháy rừng trên toàn cầu. Nhiệt độ tăng cao, hạn hán kéo dài và gió mạnh đã tạo điều kiện thuận lợi cho các vụ cháy rừng lan rộng với tốc độ nhanh hơn bao giờ hết. Không chỉ gây thiệt hại nghiêm trọng về tài nguyên rừng và môi trường, cháy rừng còn ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của hàng triệu người, động vật hoang dã và đa dạng sinh học.

Trước thực trạng này, nhiều tổ chức và công ty công nghệ trên thế giới đã tích cực nghiên cứu và phát triển các giải pháp nhằm ngăn ngừa, phát hiện sớm và kiểm soát cháy rừng hiệu quả hơn. Một trong những bước đột phá đáng chú ý trong lĩnh vực này là giải pháp sử dụng thiết bị bay không người lái (drone) kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) do công ty Dryad của Đức phát triển. Công nghệ này hứa hẹn sẽ thay đổi cách chúng ta đối phó với cháy rừng, giúp phát hiện và dập tắt các đám cháy ngay từ giai đoạn đầu, trước khi chúng bùng phát thành thảm họa.

Công nghệ tiên tiến từ Dryad

Dryad đã thiết kế một hệ thống đặc biệt với trung tâm là một quả bóng khổng lồ có kích thước tương đương một quả bóng golf, bao phủ bởi các tấm pin mặt trời. Thiết kế này không chỉ giúp cung cấp năng lượng cho thiết bị bay không người lái mà còn giúp tối ưu hóa khả năng vận hành liên tục mà không cần phụ thuộc vào nguồn điện bên ngoài.

Công nghệ của Dryad bao gồm ba thành phần chính:

Cảm biến phát hiện khói và hóa chất cháy: Các cảm biến được đặt trong rừng có khả năng nhận diện các hợp chất hóa học phát sinh khi gỗ bắt đầu cháy. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường, hệ thống sẽ ngay lập tức gửi cảnh báo về trung tâm xử lý dữ liệu.

Thiết bị bay không người lái tích hợp AI: Ngay sau khi nhận được tín hiệu cảnh báo, drone sẽ tự động cất cánh, bay lên trên các tán cây để xác định chính xác vị trí và mức độ của đám cháy. Công nghệ AI cho phép thiết bị phân tích dữ liệu hình ảnh và cảm biến nhiệt, giúp lực lượng cứu hỏa có thông tin chi tiết và kịp thời ứng phó.

Công nghệ “pháo siêu thanh” dập tắt cháy: Một bước tiến xa hơn trong công nghệ này là khả năng không chỉ phát hiện mà còn trực tiếp dập tắt các đám cháy nhỏ. Dryad đang phát triển một loại pháo đặc biệt sử dụng sóng âm tần số thấp để dập lửa mà không cần mang theo nước. Điều này giúp drone có thể hoạt động linh hoạt hơn, tiết kiệm tài nguyên và nâng cao hiệu quả phòng cháy chữa cháy.

Tầm quan trọng của công nghệ drone trong phòng chống cháy rừng

Trong những năm gần đây, nhiều quốc gia trên thế giới đã phải đối mặt với các vụ cháy rừng nghiêm trọng. Tại Đức, dù trước đây cháy rừng hiếm khi xảy ra ở Berlin, nhưng đợt nắng nóng lịch sử năm 2022 đã gây ra một vụ cháy lớn ở khu rừng phía Tây thành phố, làm dấy lên lo ngại về xu hướng gia tăng của cháy rừng tại quốc gia này.

Tổng Giám đốc công ty Dryad, ông Carsten Brinkschulte, nhận định: “Các đám cháy rừng hiện nay lan nhanh và dữ dội hơn trước đây. Điều này đồng nghĩa với việc chúng ta cần có những giải pháp phản ứng nhanh hơn, hiệu quả hơn.” Chính vì vậy, việc phát triển công nghệ phát hiện sớm và can thiệp nhanh bằng thiết bị bay không người lái sẽ giúp giảm thiểu đáng kể thiệt hại do cháy rừng gây ra.

Tiềm năng ứng dụng và triển vọng thương mại hóa

Công nghệ drone của Dryad không chỉ có tiềm năng ứng dụng trong việc phòng cháy chữa cháy rừng mà còn có thể được mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác như:

- Giám sát môi trường: Phát hiện rò rỉ khí độc, theo dõi chất lượng không khí và cảnh báo sớm các nguy cơ ô nhiễm.

- Nông nghiệp thông minh: Hỗ trợ phát hiện sâu bệnh, đánh giá tình trạng cây trồng và tối ưu hóa sử dụng tài nguyên nước.

- Bảo vệ động vật hoang dã: Giám sát các khu vực sinh sống của động vật, phát hiện các hoạt động săn bắt trái phép.

Hiện tại, Dryad đang tham gia một cuộc thi toàn cầu với 29 đội khác để giành giải thưởng hàng triệu USD cho giải pháp dập tắt cháy rừng tự động trong vòng 10 phút. Nếu thành công, công nghệ drone của Dryad có thể sớm được triển khai trên diện rộng và tạo ra một bước tiến lớn trong công tác phòng chống cháy rừng.

Tuy nhiên, để công nghệ này có thể đi vào hoạt động thương mại, cần có một khung pháp lý phù hợp để quy định việc sử dụng drone trong các khu vực rừng đặc dụng, tránh ảnh hưởng đến hệ sinh thái và an toàn hàng không. Đồng thời, việc hợp tác với các cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức cứu hỏa là điều cần thiết để đảm bảo hệ thống được tích hợp một cách hiệu quả vào chiến lược phòng cháy chữa cháy quốc gia.

Sự gia tăng của cháy rừng trong bối cảnh biến đổi khí hậu đặt ra những thách thức lớn, đòi hỏi các giải pháp công nghệ tiên tiến để phát hiện và kiểm soát cháy một cách hiệu quả hơn. Hệ thống drone do Dryad phát triển với khả năng phát hiện khói, phân tích dữ liệu bằng AI và dập tắt đám cháy bằng sóng âm là một bước đột phá đáng kỳ vọng trong lĩnh vực này.

Nếu được triển khai rộng rãi, công nghệ này không chỉ giúp bảo vệ tài nguyên rừng mà còn giảm thiểu thiệt hại về môi trường và kinh tế. Trong tương lai, sự kết hợp giữa trí tuệ nhân tạo, thiết bị bay không người lái và công nghệ tiên tiến sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một hệ thống phòng chống cháy rừng thông minh, bền vững và hiệu quả hơn.

Nguồn: Tổng hợp