Chức năng: 

Nghiên cứu cơ bản những vấn đề khoa học địa chất, biến đổi khí hậu và các giải pháp quan trọng có ý nghĩa Quốc gia nhằm:

- Điều tra, đánh giá đúng đắn tiềm năng khoáng sản.

- Dự báo các tai biến địa chất và giảm nhẹ thiệt hại do chúng gây ra.

- Xây dựng cơ sở khoa học bảo vệ môi trường địa chất

Nhiệm vụ: 

- Nghiên cứu những vấn đề Khoa học – Công nghệ

- Nghiên cứu những vấn đề môi trường, thiên tai địa chất và các giải pháp giảm nhẹ thiệt hại phục vụ mục tiêu phát triển bền vững;

- Nghiên cứu, phát triển những vấn đề lý luận, phương pháp và kỹ thuật trong nghiên cứu, điều tra địa chất và khoáng sản ở nước ta;

- Nghiên cứu cơ bản những vấn đề về kiến trúc động lực, thành phần vật chất và lịch sử phát triển thạch quyển;

- Nghiên cứu, đánh giá các tài nguyên khoáng sản và công nghệ chế biến chúng;

- Nghiên cứu những vấn đề về địa kỹ thuật;

- Nghiên cứu những vấn đề về địa chất ứng dụng.

- Tham gia đào tạo cán bộ khoa học về lĩnh vực địa chất.

- Tổ chức hợp tác Quốc tế trong lĩnh vực khoa học địa chất.

- Quản lý đội ngũ cán bộ, cơ sở hạ tầng và các tài sản khác của Viện.

- Nghiên cứu, ứng dụng triển khai các đề tài Khoa học – Công nghệ tập trung vào các hướng nghiên cứu:

- Nghiên cứu những vấn đề môi trường, thiên tai địa chất, biến đổi khí hậu và các giải pháp giảm nhẹ thiệt hại phục vụ mục tiêu phát triển bền vững;

- Nghiên cứu, phát triển những vấn đề lý luận, phương pháp và kỹ thuật trong nghiên cứu, điều tra địa chất và khoáng sản ở nước ta;

- Nghiên cứu cơ bản những vấn đề về kiến trúc động lực, thành phần vật chất và lịch sử phát triển thạch quyển;

- Nghiên cứu, đánh giá các tài nguyên khoáng sản và công nghệ chế biến chúng;

- Nghiên cứu những vấn đề về địa kỹ thuật;

- Nghiên cứu những vấn đề về địa chất ứng dụng.